ARABULUCULUK HAKKINDA SIKÇA SORULAR SORULAR

Avrupa Konseyi tarafından Proje Ortaklarıyla birlikte geliştirilmek üzere Taraflar için hazırlanan “Sıkça Sorulan Sorular” listesidir :

1. Neden arabuluculuğa gitmeliyim, bana sağlayacağı avantajlar nelerdir?

Arabuluculuk yargı yoluna göre çok daha ucuz ve hızlı bir yoldur. Dava yolunda bir günde uyuşmazlığı çözmeniz mümkün değilken, arabuluculuk yoluna başvurduğunuzda belki de aynı gün içerisinde uyuşmazlığı çözebilirsiniz. Üstelik de kaybedenin olmadığı, gönüllülük esasına dayalı bir süreç. Yani istediğiniz an süreçten vazgeçebilirsiniz. Anlaşmaya varılması halinde ise her iki taraf da kazanmış olacak.

2. Arabulucu bizim davamız hakkında karar mı verecek?

Hayır. Arabulucu uyuşmazlık hakkında karar verme yetkisine sahip değildir. Arabulucu yargılama yapmaz. Yargı yetkisi Türk milleti adına mahkemelere aittir (AY m. 9). Arabulucu; Arabuluculuk faaliyetini yürüten ve Bakanlıkça düzenlenen arabulucular siciline kaydedilmiş bulunan gerçek kişiyi ifade eder. Arabuluculuk ise; sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyarî olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemini ifade eder (HUAK m.1). Dolayısıyla davanız hakkında karar verme yetkisi arabulucuya devredilmiş demek değildir.

3. Arabulucuya başvurmakla dava açmaktan vazgeçmiş mi olurum?

Hayır. Arabuluculuğa başvuru tamamen ihtiyari olup, dava açma hakkınızdan vazgeçmiş olduğunuz anlamına gelmez. Arabuluculuk sürecinde de dilediğiniz zaman süreci sona erdirip dava açabilir ya da dava açıldıktan sonra başvurmuş iseniz açılmış davanıza devam edebilirsiniz.

4. Arabulucuyu kendimiz mi seçeceğiz?

Evet. Arabulucu, arabulucular siciline kayıtlı gerçek kişiyi ifade eder. Arabulucunun seçimi taraflarca sicile kayıtlı arabulucular içerisinden yapılır (HUAK m.14, Arabulucunun seçilmesi – (1) Başkaca bir usul kararlaştırılmadıkça arabulucu veya arabulucular taraflarca seçilir.). Gerektiğinde pilot mahkemelerdeki arabuluculuk merkezlerinden yardım alınabilir.

5. Arabuluculuk yoluna başvurursak huzurdaki davamız ne olacak?

Arabuluculuk yolunu seçtiğiniz takdirde hemen huzurdaki davadan vazgeçmiş sayılmayacaksınız. Huzurdaki dava üç ayı geçmemek üzere ertelenebilecektir. Bu süre tarafların birlikte başvurusu üzerine üç aya kadar uzatılabilir (HUAK m.15, V).

6. Ne zaman arabulucuya gidebilirim? Veya şu anda 5 yıldır devam eden bir tazminat davam var bu aşamada arabulucuya gidebilir miyim?

Yargılamanın her aşamasında arabuluculuğa başvurabilirsiniz. Mahkemede 5 yıldır davanızın devam ediyor olması arabulucuya başvurmanıza engel değildir.

7. Arabulucunun ücretini kim ödeyecek? Pahalı bir yöntem midir?

Taraflarca aksi kararlaştırılmadığı sürece arabuluculuk ücreti taraflarca eşit olarak ödenir (HUAK m. 7, II). Aksi kararlaştırılmadıkça arabulucunun ücreti, faaliyetin sona erdiği tarihte yürürlükte bulunan Arabulucu Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenir. Örneğin aile hukuku ile ilgili uyuşmazlıklarda taraf başına ilk bir saat için 80 TL, devam eden her saat için üç saate kadar 60 TL; Ticari uyuşmazlıklarda taraf başına ilk bir saat için 160 TL, devam eden her saat için üç saate kadar 120 TL şeklinde kademeli olarak düzenlenmiştir.

8. Arabulucuya neden güvenmeliyim? Ya kendisine söylediklerimi karşı tarafa söylerse?

Arabuluculuk gizli yürütülen bir süreçtir. Bu gizlilik hem sürecin arabulucuda olduğu hususunda uyuşmazlığın tarafları dışındaki üçüncü kişiler bakımından geçerlidir, hem de arabulucu ve taraflar arasında geçerlidir. Arabulucunun devam eden davada tanık olarak dinlenemeyeceği, arabuluculuk esnasında arabuluculuk dolayısıyla yapılan beyan, sunulan bilgi ve belgelerin mahkemede delil olarak ileri sürülemeyeceği Kanun’la güvence altına alınmıştır. Ayrıca gizlilik yükümlülüğüne aykırı davranan arabulucunun altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı Kanun’da açıkça düzenlenmiştir HUAK m.4,5, 33).

9. Karşı taraf arabuluculuk sonucunda varılan anlaşmaya uymazsa ne olacak?

Arabuluculuk gönüllük esasına dayanan bir yöntem olduğundan, tarafların kendilerinin ulaştıkları anlaşmaya da gönüllü olarak uymaları beklenir. Ancak taraflardan birinin anlaşmaya aykırı davranması ihtimaline karşı taraflar mahkemeden icra edilebilirlik şerhi talep edebilirler. Bu şerh ile varılan anlaşma ilâm niteliğinde belge sayılarak icra takibine konu olabilir (HUAK m. 18).

10. Arabuluculuk konusunda hala sorularım var nereye başvurabilirim?

Arabuluculuk hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz pilot illerdeki adliye binalarında kurulan arabuluculuk merkezlerindeki arabuluculardan daha detaylı bilgi alabilir, Arabuluculuk Daire Başkanlığı’nın web sitesini ziyaret edebilirsiniz.